Ngày 28/4/2010, Bộ Nội vụ ban hành Thông tư số 02/2010/TT-BNV về Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của tổ chức Văn thư, Lưu trữ Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp. Theo đó, tại Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập “Chi cục Văn thư - Lưu trữ trực thuộc Sở Nội vụ trên cơ sở hợp nhất phòng Quản lý Văn thư - Lưu trữ và trung tâm Lưu trữ”, đây là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định về việc thành lập tổ chức Chi cục văn thư lưu trữ trên cả nước trong đó có Chi cục Văn thư - Lưu trữ tỉnh Thái Bình.
Quá trình hình thành và phát triển của Chi cục Văn thư - Lưu trữ tỉnh Thái bình có thể sơ lược như sau:
1. Sự hình thành Trung tâm lưu trữ tỉnh Thái bình
Tổ chức Văn thư - lưu trữ của tỉnh tiền thân là bộ phận Lưu trữ thuộc Văn phòng HĐND-UBND tỉnh. Thực hiện Thông tư số 40/1998/TT-TCCBCP ngày 24/01/1998 của Ban Tổ chức Cán bộ Chính phủ (nay là Bộ Nội vụ), ngày 15 tháng 3 năm 2000 Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 114/2000/QĐ-UB về việc thành lập Trung tâm Lưu trữ tỉnh trực thuộc Văn phòng UBND tỉnh. Trung tâm thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác lưu trữ và tài liệu lưu trữ trong phạm vi tỉnh. Khi thành lập Trung tâm có 04 cán bộ, công chức, trong đó Phó Văn phòng UBND tỉnh kiêm Giám đốc Trung tâm.
Ngày 01 tháng 6 năm 2001 Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình đã ban hành Quyết định số 467/2001/QĐ-UB về việc ban hành Quy chế về tổ chức và hoạt động của Trung tâm Lưu trữ tỉnh Thái Bình.
Ngày 14/01/2009 UBND tỉnh Thái Bình ban hành Quyết định số 132/QĐ-UBND về việc chuyển trung tâm Lưu trữ từ Văn phòng UBND tỉnh sang trực thuộc Sở Nội vụ quản lý.
Từ khi thành lập đến tháng 02 năm 2011, Trung tâm lưu trữ chủ yếu thực hiện nhiệm vụ của Lưu trữ lịch sử, công tác quản lý nhà nước về văn thư lưu trữ và hệ thống tổ chức những người làm công tác văn thư lưu trữ của tỉnh chưa được xác lập một cách rõ ràng, cụ thể.
2. Thành lập Phòng Quản lý Văn thư - Lưu trữ thuộc Sở Nội vụ tỉnh Thái Bình
Căn cứ Thông tư số 04/2008/TT-BNV ngày 04/6/2008 của Bộ Nội vụ về hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở nội vụ, phòng Nội vụ thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện, ngày 03/11/2008 UBND tỉnh Thái Bình đã ban hành Quyết định số 3007/QĐ-UBND về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và bộ máy của Sở Nội vụ. Theo đó, phòng Quản lý Văn thư - Lưu trữ thuộc Sở Nội vụ được thành lập, từng bước thực hiện nhiệm vụ tham mưu Giám đốc Sở Nội vụ giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về văn thư lưu trữ trên địa bàn tỉnh Thái Bình.
3. Thành lập Chi cục Văn thư - Lưu trữ trực thuộc Sở Nội vụ tỉnh Thái bình
Tháng 02 năm 2011, UBND tỉnh Thái Bình ban hành Quyết định số 226/QĐ-UBND ngày 17 tháng 02 năm 2011 về việc thành lập Chi cục Văn thư - Lưu trữ trực thuộc Sở Nội vụ tỉnh Thái Bình trên cơ sở hợp nhất Phòng Quản lý Văn thư - Lưu trữ và Trung tâm lưu trữ theo đúng tinh thần hướng dẫn tại Thông tư số 02/2010/TT-BNV ngày 28/4/2010 của Bộ Nội vụ hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức Văn thư, Lưu trữ Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp.
Trên cơ sở đó, Chi cục Văn thư - Lưu trữ đã ban hành Quyết định số 09/QĐ-VTLT ngày 02 tháng 8 năm 2012 về việc ban hành Quy chế làm việc của Chi cục Văn thư - Lưu trữ thuộc Sở Nội vụ Thái Bình và được Giám đốc Sở Nội vụ phê duyệt tại Quyết định số 147/QĐ-UBND ngày 09 tháng 10 năm 2012 về việc phê duyệt Quy chế làm việc của Chi cục Văn thư - Lưu trữ trực thuộc Sở Nội vụ Thái Bình.
Chi cục có chức năng giúp Giám đốc Sở Nội vụ tham mưu cho UBND tỉnh quản lý nhà nước về văn thư, lưu trữ của tỉnh và trực tiếp quản lý tài liệu lưu trữ lịch sử của tỉnh theo quy định của pháp luật. Chi cục có chức năng quản lý nhà nước đồng thời là đơn vị sự nghiệp; biên chế được UBND tỉnh phê duyệt là 20 người, trong đó: Công chức: 12, viên chức 06 và 02 hợp đồng 68. Hầu hết công chức, viên chức, người hợp đồng lao động của Chi cục đều có trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Đại học 15 người, cao đẳng 02 người, trung cấp 03 người, cơ cấu tổ chức được bố trí 03 phòng chuyên môn, 01 Kho Lưu trữ. Chi cục chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và hoạt động của Sở Nội vụ, đồng thời chịu sự hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước trực thuộc Bộ Nội vụ. Chi cục là tổ chức có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng, kinh phí hoạt động do ngân sách nhà nước cấp theo quy định của pháp luật.
Kế thừa và phát huy thành tích, kết quả đạt được của Trung tâm Lưu trữ, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Chi cục Văn thư - Lưu trữ tỉnh Thái Bình đã không ngừng phấn đấu góp phần tạo bước chuyển đáng kể trong công tác quản lý nhà nước về văn thư, lưu trữ trên địa bàn tỉnh. Hoạt động nghiệp vụ văn thư, lưu trữ được nâng cao, công tác bảo quản, quản lý, khai thác tài liệu lưu trữ lịch sử được an toàn và kịp thời, cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Trong quá trình thành lập và phát triển, Chi cục đã đạt được những thành tích đáng kể được UBND tỉnh và Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước tặng giấy khen, bằng khen. Năm 2013, tập thể Chi cục văn thư - Lưu trữ tỉnh Thái Bình được công nhận tập thể lao động tiên tiến suất sắc; năm 2014, tập thể được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen./.